Καλώς ήρθατε στο GreekNight.gr! Εγγραφείτε τώρα για να συμμετέχετε στην ιστοσελίδα μας!
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι ειδικοί για την κατάθλιψη. Μια ψυχική νόσος που τείνει να εξελιχθεί στη δεύτερη σοβαρότερη ασθένεια μετά τις καρδιοπάθειες. Στο ρεπορτάζ του Δ. Καραγιώργου που αναδημοσιεύουμε από την εφημερίδα «Έθνος» περιγράφεται ανάγλυφα το πρόβλημα και οι συνέπειές του.
Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή της διάθεσης και αποτελεί μια από τις συχνότερες ψυχικές διαταραχές στις μέρες μας, εξηγεί στο «Έθνος» ο αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής και επιστημονικός διευθυντής της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ) κ. Στέλιος Στυλιανίδης.
Επικαλούμενος δεδομένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο κ. Στυλιανίδης τονίζει ότι μέχρι το τέλος της επόμενης δεκαετίας η κατάθλιψη θα είναι η δεύτερη αιτία επιβάρυνσης σε προσωπικό, κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο, μετά τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες από ό,τι στους άντρες, σε ποσοστό σχεδόν διπλάσιο.
Χαρακτηρίζεται από ένα αίσθημα θλίψης, μελαγχολίας και απογοήτευσης, το οποίο είναι πολύ πιο σοβαρό και διαρκεί περισσότερο χρονικό διάστημα από ό,τι μια απλή στεναχώρια.
Οδηγεί σε σημαντική ελάττωση της ενεργητικότητας και του ενδιαφέροντος του ατόμου σε πολλές δραστηριότητες της καθημερινής ζωής που παλιότερα προκαλούσαν ευχαρίστηση κι ικανοποίηση. Οι πάσχοντες υποφέρουν συχνά από διαταραχές στον ύπνο, αϋπνία. Ενδέχεται να συμβαίνει και το αντίθετο, να παρατηρείται, δηλαδή, μεγαλύτερη διάρκεια ύπνου από ό,τι συνήθως, συχνές αφυπνίσεις και εφιάλτες.
Συμπτώματα της κατάθλιψης είναι και οι διαταραχές στην όρεξη, με ανάλογες μεταβολές στο σωματικό βάρος. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρούνται, επίσης, προβλήματα σε γνωστικές λειτουργίες, όπως τη μνήμη και τη συγκέντρωση, καθώς και αισθήματα ενοχής, αυτομομφής και ευερεθιστότητα ή εκνευρισμός.
Σύμφωνα με τον κ. Στυλιανίδη, ο ασθενής υποφέρει από σωματικά ενοχλήματα που δεν είναι οργανικής αιτιολογίας, όπως αδυναμία, κόπωση, πονοκέφαλοι, γαστρεντερολογικά προβλήματα, σωματικοί πόνοι.
Είναι σημαντικό να έχουμε στον νου μας αυτά τα σωματικά συμπτώματα, διότι μπορούν να καλύπτουν την καταθλιπτική εικόνα για μεγάλο διάστημα, με συνέπεια οι ασθενείς να στερούνται θεραπείας.
ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ, ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Γενετικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν στην κατάθλιψη.
Τα αίτια της κατάθλιψης -σημειώνει ο κ. Στυλιανίδης- είναι πολυπαραγοντικά. Βιολογικοί παράγοντες που σχετίζονται με τη σεροτονίνη και τη νοραδρεναλίνη έχουν συσχετιστεί με την αιτιοπαθογένεια. Έρευνες για γενετικούς παράγοντες έδειξαν ότι για τα άτομα που έχουν έναν συγγενή πρώτου βαθμού που πάσχει από κατάθλιψη, η πιθανότητα εμφάνισης της νόσου είναι 1,5% έως 3% μεγαλύτερη σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
Ο ρόλος των γενετικών παραγόντων -τονίζει- είναι σημαντικός, όχι όμως και κυρίαρχος. Ρόλο στην εκδήλωση της κατάθλιψης παίζουν κυρίως ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες, όπως η ποιότητα των πρώιμων σχέσεων στη ζωή ενός ατόμου, οι μηχανισμοί που έχει αναπτύξει για την αντιμετώπιση στρεσογόνων παραγόντων.
Καθοριστικά είναι ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως η απαισιοδοξία και η χαμηλή αυτοεκτίμηση, τα σοβαρά οικογενειακά προβλήματα και η κακοποίηση. Μπορούν, επίσης, να συμβάλουν ο βαθμός της κοινωνικής υποστήριξης και ψυχοπιεστικά γεγονότα ζωής, όπως η ανεργία, η μετανάστευση, ο θάνατος ενός συγγενικού προσώπου, ο χωρισμός ή το διαζύγιο και η εκδήλωση σωματικής νόσου.
Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ
Ένας στους 18 ανθρώπους εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης.
Μεγαλύτερη είναι η επίπτωση της ασθένειας στις γυναίκες, οι οποίες επιβαρύνονται από μία σειρά βιολογικών παραγόντων. Τη συχνότητα της κατάθλιψης μελέτησε πρόσφατα η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας των βορειοανατολικών Κυκλάδων της ΕΠΑΨΥ.
«Η μελέτη έγινε σε τυχαίο δείγμα 506 ατόμων από την Πάρο και την Αντίπαρο, σε συνεργασία του ΕΠΑΨΥ με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και τον Δήμο Πάρου», εξηγεί η επιστημονικά υπεύθυνη της Μονάδας, κλινική ψυχολόγος κ. Στέλλα Παντελίδου.
Συμπτώματα, όπως η κόπωση, η ανησυχία, η ευερεθιστότητα, τα σωματικά συμπτώματα και ο καταθλιπτικός ιδεασμός, παρατηρήθηκαν συχνότερα στο δείγμα.
Όλα τα συμπτώματα εμφανίζονταν πιο συχνά στις γυναίκες σε σχέση με τους άντρες, στους ανύπαντρους και στους ανέργους. Η κατάθλιψη διαγνώστηκε σε ποσοστό 5.53%, ενώ ήταν συχνότερη στις γυναίκες (7.88%) από ότι στους άντρες (1.14%) σε ποσοστό στατιστικά σημαντικό.
Σύμφωνα με την κ. Παντελίδου, τα δεδομένα αυτά συμφωνούν με αντίστοιχα ερευνών από τον διεθνή και τον ελληνικό χώρο, οπότε τα ποσοστά εμφάνισης της διαταραχής στον γενικό πληθυσμό κινούνται περίπου σε αυτά τα επίπεδα. Η κατάθλιψη αποτελεί συχνό πρόβλημα τόσο για άτομα που διαβιούν σε αστικές όσο και σε αγροτικές, νησιωτικές περιοχές.
Πώς εξηγείται η διαφορά στη συχνότητα εμφάνισης στις γυναίκες; Η κ. Παντελίδου εξηγεί:
Η διαφορά αυτή διαπιστώνεται από ερευνητικά δεδομένα και μπορεί να εξηγηθεί με διάφορους τρόπους. Βιολογικοί παράγοντες ενδέχεται να εξηγούν τη διαφορά αυτή, καθώς η εκδήλωση της κατάθλιψης μπορεί να σχετίζεται με ορμονικές διαταραχές ή μεταβολές στα επίπεδα των ορμονών συχνότερες στις γυναίκες (διαταραχές που σχετίζονται με τον θυρεοειδή, επιλόχειος κατάθλιψη, εμμηνόπαυση).
Επιπλέον η εκδήλωση της θλίψης και δυσφορίας είναι περισσότερο κοινωνικά αποδεκτή για τις γυναίκες από ό,τι για τους άντρες. Στο «ισχυρό» φύλο παρατηρούνται συνήθως μεγαλύτερα ποσοστά άλλων διαταραχών, όπως επιβλαβούς χρήσης αλκοόλ, από ό,τι στις γυναίκες (στην επιδημιολογική έρευνα στην Πάρο βρέθηκε 23,86% στους άντρες και 3% στις γυναίκες).
Η χρήση αλκοόλ θα μπορούσε να θεωρηθεί διαφορετικός τρόπος εκδήλωσης της δυσφορίας, ανάλογα και με τα επικρατούντα κοινωνικά πρότυπα.
ΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ
Δύο στους τρεις καταθλιπτικούς έχουν αυτοκτονικό ιδεασμό και ένας στους δέκα προβαίνει σε απόπειρα αυτοκτονίας. Επτά σημάδια μπορούν να αποκαλύψουν ότι ο καταθλιπτικός έχει τάσεις αυτοκτονίας και πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή: Κρίσεις πανικού, έντονο άγχος, σοβαρή απώλεια ενδιαφερόντων και ευχαρίστησης. Καταθλιπτική αναστάτωση με ταχείες εναλλαγές της διάθεσης, από το άγχος στην κατάθλιψη στον θυμό και αντίστροφα, κατάχρηση οινοπνευματωδών, μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης και πλήρης αϋπνία.
Σύμφωνα με τον κ. Στυλιανίδη, η απελπισία είναι καλύτερος παράγοντας πρόβλεψης του κινδύνου αυτοκτονίας. Μπορεί να συνδέεται με μια δύσκαμπτα σταθερή εικόνα που έχει κάποιος για τον εαυτό του, όπως να διατηρεί υψηλές προσδοκίες, οι οποίες δεν αλλάζουν παρά τις συνεχείς απογοητεύσεις. Η κατάθλιψη μπορεί να συνυπάρχει με άλλες ψυχικές διαταραχές όπως οι αγχώδεις διαταραχές και οι εξαρτήσεις από ουσίες. Η διάγνωση της κατάθλιψης γίνεται όταν η κατάσταση αυτή διαρκεί πολύ και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινή ζωή, προκαλώντας δυσκολίες στον επαγγελματικό τομέα (απουσία από τον χώρο εργασίας), σημαντικό περιορισμό της κοινωνικής ζωής ή προβλήματα σχέσεων.
ΔΙΕΞΟΔΟ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΟΙ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ
Διέξοδο από το σκοτάδι της κατάθλιψης αναζητούν οι πάσχοντες. Τα λόγια τους είναι γεμάτα απόγνωση γι αυτό που βιώνουν και γεμάτα αισιοδοξία όταν βγαίνουν από το... τούνελ.
Αυτό δείχνουν δύο μαρτυρίες ασθενών που κατέφυγαν στις ομάδες αυτοβοήθειας της ΕΠΑΨΥ. Η 26χρονη Μ.Κ. και ο 30χρονος Γ.Β.
«Πίστευα ότι ποτέ δεν θα το ξεπερνούσα», εξομολογείται η 26χρονη: «Αισθανόμουν αποκλεισμένη στη θλίψη και τη μελαγχολία. Νόμιζα ότι κανείς δε μπορούσε να με βοηθήσει. Ήταν όλα μαύρα. Γα αρκετούς μήνες έκανα ψυχοθεραπεία. Ελαβα και φαρμακευτική αγωγή, παρότι ήμουν πολύ διστακτική και αρνητική αρχικά. Κατάφερα να βγω από αυτή την κατάσταση που με τρόμαζε. Τώρα μπορώ πάλι να εργάζομαι κανονικά, να έχω φίλους, να βλέπω θετικά το αύριο».
«Ξέρω πολύ καλά ότι δεν είμαι μόνος μου», λέει ο 30χρονος: «Κανείς μας δεν είμαι μόνος του. Μες το σύνολο υπάρχουν μικρότερα και άλλα σύνολα, ομάδες διαφορετικών αποχρώσεων και προσωπικοτήτων. Μια από αυτές είμαστε και εμείς. Εδώ μοιραζόμαστε τα προβλήματά μας. Αναζητούμε τρόπους να τα αντιμετωπίσουμε. Είναι σημαντικό για μας. Είναι ένα στήριγμα».
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Σημαντική είναι η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Οδηγεί σε γρηγορότερη ανακούφιση του πάσχοντος, την πρόληψη των υποτροπών και των προβλημάτων στην κοινωνική λειτουργικότητα και τη σωματική υγεία.
Η κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί με ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή σε ορισμένες περιπτώσεις και κοινωνική υποστήριξη.
Τα σύγχρονα αντικαταθλιπτικά είναι συνήθως αποτελεσματικά και καλά ανεκτά στις περισσότερες παρενέργειές τους, όταν χορηγούνται με ορθή δοσολογία και με συστηματική ψυχιατρική παρακολούθηση.
Ο κ. Στυλιανίδης είναι κατηγορηματικός ότι θεραπεία δεν είναι μόνο τα φάρμακα. Είναι η ολιστική εξατομικευμένη φροντίδα του ατόμου, μέρος της οποίας είναι και η φαρμακοθεραπεία.
Η εμπειρία από την Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας στις Κυκλάδες έχει δείξει ότι σχεδόν το ένα τρίτο των αιτημάτων για θεραπεία αφορούν την αντιμετώπιση διαταραχών της διάθεσης, κυρίως κατάθλιψης.
Σύμφωνα με τον κ. Στυλιανίδη, ο Έλληνας βιώνει σήμερα μία έντονη ψυχολογική πίεση. Η εκτίναξη της ανεργίας και το γεγονός ότι περισσότεροι από 2,2 εκατομμύρια Έλληνες ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας καθιστούν την κατάθλιψη και την ουσιαστική υποστήριξη της -διαλυμένης από ανάλγητες πολιτικές- ψυχιατρικής μεταρρύθμισης βασικά προβλήματα της Δημόσιας Υγείας στη χώρα μας.
πηγή: http://antipariafwni.blogspot.com/2010/ ... st_14.html
